De reis van de douanier naar Bentheim - Willem Brakman - ebook

De douanier maakt samen met een andere man, tot wie hij in een merkwaardige (machts)verhouding staat, een curieuze reis door het Overijsselse en aangrenzende gebieden (de graafschap Zutphen en, uiteraard, Bentheim); maar of het ook werkelijk ons Overijssel (Gelderland, Duitsland) is waar ze zich in bevinden? Allerlei dingen kloppen in elk geval niet met de werkelijkheid zoals wij die kennen. De gebeurtenissen in de novelle (die wat de omvang betreft overeenkomt met Glubkes oordeel, dat prachtige, toevallig (?) in dezelfde streek spelende verhaal) hebben van tijd tot tijd eveneens een ietwat onwerkelijk karakter, vooral wanneer er jonge meisjes in het wit voorbijfietsen onderweg van of naar omparkte kastelen, maar ze zijn op andere ogenblikken van een werkelijkheidszin, van een zin voor het tekenende detail ook, die ons weer van de gedachte afbrengt het boek als pure fantasie te beschouwen. Als we dat deden zou de tour de force waarmee het boek in het `Kurort Bentheim besluit niet zo n …

Willem Brakman schreef al vroeg in de jaren zestig verhalen, maar hij vestigde zijn naam op de korte baan met Zes subtiele verhalen uit 1978, een bundel die destijds door critici als Maarten t Hart, Alfred Kossmann, Wam de Moor en Aad Nuis de hemel in werd geprezen. Brakman bleek een verteller zonder weerga, die nu eens putte uit zijn eigen ervaringen, dan weer uit zijn rijke fantasie. Ter gelegenheid van de vijfde sterfdag ontsluit Querido het oeuvre door alle boeken van Brakman als e-book leverbaar te maken. Daarnaast verschijnt de monumentale uitgave De verhalen, ingeleid door Arjan Peters, die de mogelijkheid biedt tot een nieuwe of hernieuwde kennismaking met het werk van een van onze beste schrijvers.

Wat is er aan de hand met de hoofdpersoon van Leesclubje? Kunnen wij hem vertrouwen? Weet hij, als langzamerhand gebrekkig wordende oude man, nog wel steeds van de hoed en de rand? Niet altijd, lijkt het soms lijkt het er zelfs op dat hij van bepaalde personen niet eens meer zo heel precies weet of hij het nu zelf is of niet, en `foutjes van die en van andere aard maakt hij in de loop van het verhaal legio, waaraan niet kan verhelpen dat hij dat verhaal zelf vertelt. Zo pleegt hij een moord, en verkeert vervolgens enigszins in het onzekere of hijzelf niet eigenlijk het slachtoffer is. Bovendien moet hij dan nog, in een misdaadromannetje, gaan nakijken hoe hij zijn uiterst bloedige en onsmakelijke daad op vakkundige wijze moet afronden. Wat hem volgens hemzelf parten speelt, is dat hij in zijn leven zo bijzonder veel gelezen heeft hij houdt de werkelijkheden van het gelezene en de werkelijkheid om hem heen niet steeds uit elkaar. Als er iets een beetje misgaat is zijn favoriete excuus d…