Niet voor de winst - Martha Nussbaum - ebook

In het onderwijs heeft zich in de laatste decennia een stille crisis voorgedaan. Lang werd onderwijs gezien als de plek waar leerlingen kritisch leren denken en gevormd worden tot ontwikkelde en begripvolle burgers. Maar sinds we economische groei boven alles plaatsen, is ook het onderwijs erop gericht economisch nuttige en productieve leerlingen af te leveren.

In De breekbaarheid van het goede bestudeert Martha Nussbaum verschillende opvattingen over moreel geluk uit de Oudheid. Daarbij gaat ze in op het fundamentele ethische probleem van de weerloosheid van het waardevolle: dat wat de klassieke filosofen als grondleggend beschouwen voor een goed en gelukkig leven blijkt vaak kwetsbaar voor onbeheersbare invloeden van buitenaf. Aan dit belangrijke en intrigerende probleem hebben de Grieken veelvuldig aandacht besteed, maar in de geschiedenis van de westerse filosofie werd er tot nu toe weinig over geschreven. Nussbaum behandelt dit thema zoals ze over zoveel andere filosofische onderwerpen heeft geschreven: in een inzichtelijke en aantrekkelijke vermenging van filosofie en literatuur.

Theorieën over recht en rechtvaardigheid zijn altijd abstract. Toch worden ze bedacht om oplossingen te zoeken voor heel concrete, dagelijkse problemen. In Grensgebieden van het recht stelt Martha Nussbaum deze paradox aan de orde. Aan de hand van drie urgente problemen de positie van mensen met een handicap, van immigranten en van dieren waarvoor tot nu toe niet alleen in theorie, maar ook in de dagelijkse praktijk geen goede oplossingen gevonden zijn, gaat zij op zoek naar concrete denkbeelden over sociale rechtvaardigheid. Deze ideeën kunnen ons leiden naar een verantwoorde omgang met deze problemen.

Als met het bruto nationaal product van een land ook het percentage burgers toeneemt dat zich moet redden zonder basisonderwijs, gezondheidszorg en andere elementaire voorzieningen, kunnen we dan blijven volhouden dat zo'n land zich op een goede manier ontwikkelt? Als we ons verlaten op economische indicatoren, kunnen we dan ooit doorgronden hoe het werkelijk gesteld is met de miljarden individuen op deze wereld? In deze overtuigende studie betoogt Martha Nussbaum dat het heersende denken een ontwikkelingsbeleid heeft opgeleverd waarin nauwelijks enige aandacht wordt besteed aan enkele van de meest elementaire menselijke behoeften: waardigheid en zelfrespect. Nussbaum ontwikkelde, samen met onder anderen Nobelprijswinnaar Amartya Sen, een alternatief model waarmee de stand van de menselijke ontwikkeling kan worden bepaald, uitgaande van de simpele vraag: wat kan elk mens doen en zijn? Welke reële mogelijkheden staan voor hemof haar open?

Een zonderling uitgedoste oude vrouw staat dagelijks bij de tramhalte, scheldend en foeterend op haar medemens, ingespannen turend naar de naderende trams. Ze wacht tot ze zeker weet dat hij het is. Dan rijdt ze mee tot aan de keerlus, bespiedt de bestuurder, vraagt zich af of hij haar ziet, en of hij het allemaal nog weet. Ze wordt gekweld door de herinnering aan wat ze heeft gedaan, en vooral aan wat ze heeft nagelaten, meer dan vijftig jaar geleden. In hypnotiserend proza schept Martha Heesen een vrouw die de wereld om zich heen bekijkt, vanuit haar hoofd, haar herinneringen, haar wurgende spijt. Behalve een voortdurende innerlijke tweestrijd krijgt in kort bestek een complete wereld gestalte.

De ondergrondse rivier' van Martha Conway is een meeslepende roman over een moedige jonge vrouw die alles op het spel zet om anderen naar de vrijheid te brengen. Een roman over slavernij, vrijheid en Amerika. 1838. Wanneer de jonge naaister May Bedloe alleen en berooid aan de oever van de Ohio-rivier wordt achtergelaten door haar nicht, vindt ze werk op een theaterboot dat de dorpen langs de rivier aandoet. Mays creativiteit en kunde met naald en draad zorgen ervoor dat ze al snel een gewaardeerd lid van het gezelschap wordt. Maar het leven is niet geheel zonder gevaar: de rivier stroomt op de scheidslijn van het vrije Noorden en het Zuiden, waar nog slaven gehouden worden. Wanneer May haar nicht weer ziet, dwingt die haar ontsnapte slaven naar het Noorden te smokkelen. Liegen is May nooit gemakkelijk afgegaan, maar nu overtreedt ze zelfs de wet en bedriegt ze haar nieuwe vrienden... 'De ondergrondse rivier' zit vol spanning en is voor lezers van 'Het keukenhuis' van Kathle…

Toon van tien en zijn oudere broer Jan groeien op in een gezin waar ook pleegkinderen worden opgevangen. Dat betekent dat er bij hen in huis vaak kinderen logeren bij wie thuis iets ergs is. Soms blijven ze maanden, soms maar een dag of twee. Ieder pleegkind heeft zijn eigen geheimen. Zo heeft Rufus een spookvriendin die voor hem opkomt, midden in de nacht...