Johann Sebastian Bach - Maarten 't Hart - ebook

Toen Maarten ’t Hart acht jaar oud was, hoorde hij ‘Wohl mir, dass ich Jesum habe’ uit cantate 147 in de befaamde pianobewerking van Myra Hess. Het was het mooiste wat hij ooit gehoord had. Bach is zijn oudste, diepste, grootste liefde, meer nog zelfs dan Mozart. Dat is ook te danken aan het feit dat hij zich iedere dag aan de piano laaft aan de springlevende geest van dit onvergankelijke genie. In dit boek bespreekt hij een aantal biografische onduidelijkheden in het leven van Bach, probeert hij aan te tonen dat Bach rond 1730 in een crisis geraakte vanwege zijn huiselijke omstandigheden, geeft hij zijn visie op de cantates, de concerten, het Wohltemperierte Klavier, de andere klaviermuziek, de Matthäuspassion, de kamermuziek, en op de omvangrijke literatuur over het fenomeen Bach.

De kunst van Johann Sebastian Bach behoort tot het hoogste dat ooit door mensen is voortgebracht, dat weet iedereen. Zij is het werk van een geest die met de uitdrukking van Leibniz de poging waagt het universum door zijn architectonische proeven te benaderen. Goethe vergelijkt de muziek van Bach met een monoloog der eeuwige harmonie, met de gedachten Gods vóór de aanvang der schepping. Cherbuliez heeft in dit boek gepoogd de lezer iets van deze verhevenheid naderbij te brengen. Hij doet dit op de grondslag van een biografie, doch niet zo dat hij vooral bijzonderheden geeft uit het leven van de grote meester. Dit was naar het uiterlijke weinig bewogen; het speelde zich hoofdzakelijk af in een drietal Duitse steden in eenzelfde omgeving en heeft op de meeste tijdgenoten wel geen andere indruk gemaakt dan dat van een onopvallende organist en muziekmeester, die in 1730 nog een bescheiden poging deed om een beter bezoldigde betrekking te krijgen dan zijn Leipziger cantoraat, waarin hij t…

Driehonderd jaar geleden, in 1708, voerde Bach in Mühlhausen zijn eerste cantate uit: 'Gott ist mein König'. In hetzelfde jaar componeerde hij de Actus tragicus BWV 106, volgens Schweitzer een van zijn mooiste cantates. In het andere Mülhausen, het tegenwoordige Mulhouse, deed Albert Schweitzer in 1893 eindexamen gymnasium, waarna hij zijn orgellessen bij Charles Widor aanving. Schweitzer kreeg van Widor het verzoek Bachs orgelkoralen en de cultuur van het Duitse kerklied toe te lichten, omdat de Franse organisten zich daar totaal geen raad mee wisten. Zo begon Nobelprijswinnaar Schweitzer aan een zoektocht naar de betekenis van de muziek van Bach, die uiteindelijk resulteerde in een uitgebreide studie over hoe Bach uit te voeren en te beluisteren: het monumentale boek J.S. Bach, verschenen in 1908, nu honderd jaar geleden. Het is verbazingwekkend te zien hoe modern Schweitzer in zijn tijd was. Het boek beleefde recordoplagen en over de hele wereld verschenen vertalingen. Naas…

Violist Jeroen de Groot heeft een levendige relatie met Johann Sebastian Bach. Die begon toen hij twaalf jaar oud was en zijn lerares Bets van der Horst hem de partita's en sonates voor viool solo voor de neus zette. Met enorme gretigheid begon hij een paar delen te studeren. Die gretigheid bleef bepalend voor zijn studietijd, vanaf zijn zestiende bij Herman Krebbers aan het Amsterdamse Muzieklyceum. Op zijn 24ste werd Jeroen Eerste prijswinnaar van het Oscar Back Concours. Met het prijzengeld op zak reisde hij naar Salzburg om daar les te nemen bij de beroemde Hongaarse violist Sándor Végh, ooit zelf leerling van Jenö Hubay. Na Vegh studeerde hij bij Ivry Gitlis, de Israëlisch-Franse vioolvirtuoos, die hem de weg terug wees naar de tijd dat de muziek zelf centraal stond en niet zozeer de uitvoerend kunstenaar. Hij zocht contact met blokfluitist Kees Otten, leraar en inspirator van Frans Brüggen, die hem op het spoor zette van de arpeggiotechniek. Hij stemde zijn viool op een lagere fr…