Hannah Arendt - Ann Heberlein - ebook

Waarom laten we ons in met een activiteit die niet alleen geen enkele waarheid oplevert, maar die tegelijkertijd ook geen enkel praktisch nut dient? In Denken, het eerste deel van haar trilogie ‘Het leven van de geest’, buigt Hannah Arendt zich over het denken. Levert denken iets op? Zet het aan tot handelen? Lost het de problemen van de wereld op? Heeft het nut? Doorgaans wordt het denken omschreven als passieve contemplatie. Arendt maakt een onderscheid tussen resultaatgericht denken, gericht op nut en kennisverwerving, en een bezinnend denken dat zijn betekenis en waarde niet laat afhangen van het resultaat. Denken is een actieve zoektocht naar zin en betekenis. Arendt legt in Denken, vertaald door Dirk de Schutter en Remi Peeters, de waarde aard van het denken bloot. Alleen moet zij daarvoor breken met dominante tradities in de filosofiegeschiedenis. Vele filosofen en schrijvers maken in dit boek echter opwachting: ze vormen de levende gesprekspartners in Arendts denkervaring. …

'Willen' is het tweede deel van een trilogie over het Leven van de geest, waaraan Hannah Arendt de laatste jaren van haar leven heeft gewerkt. Eerder verscheen het succesvolle 'Denken'. Bestaat er zoiets als een vrije wil? En is deze wil in staat om handelingen en gebeurtenissen te veroorzaken of het verloop ervan te beïnvloeden? In dat geval ligt het verloop van de geschiedenis niet (helemaal) vast: wat we doen, zouden we ook niet kunnen doen; wat gebeurt, zou ook niet (of op een andere manier) kunnen gebeuren. Niet de noodzaak, maar het toeval of de contingentie bepaalt in dat geval de geschiedenis. De westerse filosofie heeft het hier altijd moeilijk mee gehad. De contingentie is immers de prijs voor de vrijheid, en slechts weinige filosofen hebben zich bereid getoond om deze prijs te betalen. Staat het denken in het teken van de harmonie tussen ik en mezelf, dan staat het willen in het teken van het gevecht tussen 'ik-wil' en 'ik-wil-niet'. Dit gevecht tussen de wil en zijn t…

Hannah Arendt gaat in ‘De vrijheid om vrij te zijn’ nader in op het begrip dat onze cultuur al meer dan tweehonderd jaar hoog in het vaandel draagt: vrijheid. Ze vergelijkt de twee revoluties in de tweede helft van de achttiende eeuw die bepalend waren voor onze opvatting over vrijheid: de geslaagde Amerikaanse (1776) en de mislukte Franse (1789). De Franse Revolutie bleef steken in de bevrijding, de Amerikaanse daarentegen richtte een staatsvorm in waarin de publieke zaak de hoogste prioriteit is. Arendts essay is een voortdurende oproep om ook nu na te denken over vrijheid, en over de gevaren die de vrijheid bedreigen. ‘De vrijheid om vrij te zijn’ werd pas onlangs voor het eerst in Amerika en daarna in Duitsland werd gepubliceerd.

Deze apologie verschijnt als reactie op 'Heidegger en de mythe van de Joodse wereldsamenzwering' van Peter Trawny, dat veel stof heeft doen opwaaien. In het eerste deel formuleert Dirk De Schutter een kritische commentaar. Hij onderzoekt de beschuldiging als zou Heideggers denken door 'zijnshistorisch antisemitisme' besmet zijn. Zijn tekst wordt gevolgd door de lofrede die Hannah Arendt in 1969 uitgesproken heeft naar aanleiding van Heideggers tachtigste verjaardag. In beide teksten wordt gepoogd een nieuw licht te werpen op Heideggers collaboratie met het nationaal-socialisme. Het boek is in zijn geheel doortrokken van de oproep om Heidegger vooral te blijven lezen. Dirk De Schutter (1954) is als hoogleraar verbonden aan de KULeuven (Campus Brussel) en aan de Universiteit Antwerpen. Samen met Remi Peeters vertaalt hij werk van Hannah Arendt: 'Totalitarisme', 'Denken en Willen'. Onlangs verscheen van De Schutter en Peeters het boek 'Hannah Arendt. Politiek denker' en van De Schutter 'H…