Hamlet en Don Quichot - Ivan Toergenjev - ebook

De Russische schrijver en dichter Iwan Toergenjev (1818-1883) hield in 1860 een lezing waarin hij op meesterlijke wijze de ongetwijfeld twee grootste karakters uit de westerse wereldliteratuur, Shake-speare's Hamlet en Cervantes Don Quichot, met elkaar in verband bracht. Deze meesterwerken werden in het zelfde jaar gepubliceerd en dat kon volgens Toergenjev geen toeval zijn. Hamlet en Don Quichot zijn volgens hem de verpersoonlijking van twee fundamenteel tegenstrijdige mens types, twee uiteinden van de as waaromheen de menselijke natuur draait. Hamlet, de egoïst, de kille analyticus, de twijfelaar en Don Quichot de idealist, de romantische wereldverbeteraar, de doener. Hamlet is de geest van het Noorden, de geest van reflectie en analyse, de zwaarwichtige, sombere geest, diep, veelzijdig en leidinggevend. Don Quichot is de geest van het Zuiden, helder, vrolijk, naïef, ontvankelijk en niet al te diep op het leven ingaand. Ook tegenwoordig heeft Toergenjevs onderverdeling van de menshei…

'U zult mij verliezen,' begon hij weer, 'een dode is geen vriend van levenden. Mijn vader zal u zeggen dat Rusland een groot man verliest...' Vaders en zonen is het meesterstuk van Ivan Toergenjev en een hoogtepunt in de Russische literatuur. De roman schetst in de figuren van de pas afgestudeerde medicus Bazarov en zijn vriend Arkadi een portret van de jonge Russische 'nihilisten' die zich afzetten tegen de ideeën van de generatie van hun vaders. Vaders en zonen vermaakt de lezer tegen drie verschillende decors: het landgoed van Arkadi's vader, waar ook zijn oom Pavel woont, een prachtig geportretteerde dandy; het landgoed van mevrouw Odintsov, waar de jonge helden hun liefdesavonturen beleven en het huis van Bazarovs ouders. De botsing tussen de twee generaties wordt met een groot inlevingsvermogen en gevoel voor humor beschreven.

'Na de dood van Klara Militsj' gaat over een misgelopen liefde op het eerste gezicht, waaraan beide participanten ten onder gaan. De 26 jarige Jakov Aratov, een wat mensenschuwe jonge man met een zwakke gezondheid en die thuis studeert, wordt na de dood van zijn vader door zijn tante verzorgd. Op aandringen van zijn enige vriend gaat hij een keer mee naar een soiree, waar hij onbewust een sterke indruk maakt op een daar aanwezige jonge dame: de zangeres en toneelspeelster Klara Militsj. Enkele weken later bezoekt Aratov, wederom op aandringen van zijn vriend, een matinee waar Klara Militsj optreedt. Kort daarna ontvangt hij een verzoek van haar om elkaar te treffen, maar bij de ontmoeting reageert hij zo koel en hoogmoedig dat zij zich zwaar verontwaardigd en teleurgesteld uit de voeten maakt. Wanneer Aratov maanden later verneemt dat Klara zelfmoord heeft gepleegd en er een gerucht gaat dat een onbeantwoorde liefde haar tot deze vreselijke daad heeft gebracht, begint hij te geloven da…

De romans van Ivan Toergenjev zijn een romantische afspiegeling van een lang vervlogen tijd, van een voorrevolutionair Rusland dat werd gedragen door landarbeiders en edellieden. Met zijn subtiele muzikale stijl, zijn kenmerkende combinatie van lyrische charme en ingetogen gevoeligheid wist Toergenjev als geen ander het Russische platteland te schilderen, en alles wat zich tegen dat decor kan afspelen aan lief en leed. Behalve het zeer bekende 'Vaders en zonen' bevat dit deel met romans ook 'Roedin', 'Een adelsnest', 'Aan de vooravond' en 'Rook': stuk voor stuk beknopte en krachtige werken van uitzonderlijke kwaliteit.

Het naderend pensioen: een nachtmerrie of een zegen? Waar de een in paniek raakt bij het vooruitzicht van een grote leegte, kijkt de ander ernaar uit om alles te doen waar nooit ruimte voor was. Voor beiden geldt echter: eindelijk tijd om de Russen te lezen! ,i>Je wordt bedankt!,/i> is een cadeauboek voor literatuurliefhebbers die uit dienst treden. De vier Russische meestervertellers Babel, Tsjechov, Boenin en Toergenjev verbeeldden het leven van de recent gepensioneerde als geen ander. Deze selectie tragikomische verhalen over de ouder wordende mens is soms satirisch, dan weer melancholiek. Van Oorschot heeft in de Russische Bibliotheek een schat aan alom geprezen vertalingen verzameld van de grote Russische schrijvers. Voor de beginner is deze thematische bloemlezing een mooie kennismaking met de klassieke Russische literatuur; de liefhebber treft bekende en minder bekende klassiekers in een verfrissende combinatie.

Het ideaal en de praktijk zijn nergens zo fraai, zo spreekwoordelijk en zo geestig belichaamd als in het duo Don Quichot & Sancho Panza. De grote roman waarin dat gebeurt, die aanvankelijk was opgezet als een parodie op de middeleeuwse ridderroman, is onlangs door een internationale jury uitgeroepen tot de mooiste roman aller tijden.